Wat zijn de gevolgen van het nieuwe webtijdperk voor informatie- en kenniswerkers
Delicious Bookmark this on Delicious

                                            

Welke impact heeft het nieuwe webtijdperk op onze informatie- en kennisprocessen? Hoe zoeken, bewerken, creëren en verspreiden we informatie en kennis gebruikmakend van de stortvloed aan ‘sociale’ toepassingen die het nieuwe web ons biedt? En wat zijn daarvan de gevolgen voor de informatie en kennis zelf?

 

Laten we beginnen bij de basis. De meest elementaire informatie- en kennisprocessen zijn te verdelen in een aantal stappen: verzamelen, veredelen, vervaardigen, gebruiken en tenslotte verstrekken. Deze stappen grijpen op elkaar in en voegen steeds waarde toe, vandaar dat vaak gesproken worden over informatie- en kenniswaardeketens.

 

Wat zijn Informatieprocessen? Wat zijn kennisprocessen?

                                            

Zoals bekend heeft de eerste golf van digitalisering de afgelopen twintig tot dertig jaar veel veranderd. In de fase die we hier Web 1.0 hebben genoemd is het internet veranderd in een enorme digitale bibliotheek. Vooral het verzamelen van informatie- en kennis is daardoor volledig overgenomen door zoekmachines zoals Google. Traditionele schriftelijk bronnen worden in hoog tempo op internet gezet om -al dan niet tegen betaling- ontsloten te kunnen worden. De professionele content leveranciers zoals uitgeverijen en mediabedrijven domineren het internet.

 

Zoals we gezien hebben is het internet in een tweede fase beland. In het Web 2.0 werd de user generated content is minstens even belangrijk geworden als de professionele content. Het gebruik van sociale netwerken om deze content te delen en te verrijken neemt een grote vlucht. In onderstaande figuur is weergegeven welke enorme invloed dat heeft gehad op informatie- en kennisprocessen.

 

Wat is het nieuwe informatie en kennisproces in een Web 2.0 omgeving?

                                            

  • Zoeken 2.0 - Het zoeken van nieuws en andere informatiebronnen via zoekmachines blijft onverminderd belangrijk. De kwaliteit van de zoekmachines zal verder toenemen en de omvang van de content op internet navenant. Deze wijze van informatie verzamelen wordt echter aangevuld door een nieuw mechanisme wat we kunnen omschrijven als ‘van halen naar brengen’. Naast de zoekmachine om informatie te zoeken (pull) heeft de gebruiker de mogelijkheden via abonnementen op RSS-feeds informatie automatisch te laten brengen (push). Op het moment dat er een nieuwe bericht op een blogs of andere website verschijnt ‘pusht’ de feed deze naar de ontvanger. Via verfijnde toepassingen kan de men deze informatie nog verder automatisch selecteren, filteren en voorbewerken.

  • Analyseren 2.0 - Het nieuwe web is interactief. Statische een-weg publicaties worden vervangen door dynamische twee-weg conversaties waarin gebruikers commentaar leveren, verwijzingen toevoegen en sociaal bookmarken. De webcontent en weblinks worden door gebruikers ‘ge-tagd’ (van kenmerken voorzien) en geannoteerd. In feite ontstaat er op de oorspronkelijke content een nieuwe laag informatie over de wijze waarop andere gebruikers deze informatie interpreteren en verwerken . De content van het web 2.0 is in feite een permanent zichzelf verrijkende brij van oorspronkelijk geplaatste informatie, meta-informatie zoals verwijzingen en dynamische gebruiks- en verwerkingsinformatie (wat is populair, veel bekeken, hoog gewaardeerd). Verwerken en analyseren van informatie vind in het nieuwe webtijdperk plaats binnen sociale netwerken en veranderd zo van een solistische en vaak lastige processtap, in een creatief samenwerkingsproces.

  • Creëren 2.0 - Samenwerken is ook het sleutelwoord bij het creëren van nieuwe content. In wiki’s draait het om het gezamenlijk creëren, becommentariëren en verbeteren van nieuwe informatie en kennis. Met Wikipedia als grootste voorbeeld, maar ook bij alle andere wikivarianten waarbij onderwijs en educatie veelal centraal staan. Ook het vervaardigen van nieuwe content door het mengen en verrijken van bestaande content wordt in het nieuwe webtijdperk steeds eenvoudiger. Het mengen van video’s en presentaties in tekst, het maken van screencasts (opnames van het computer scherm), het professioneel publiceren van content als papieren boek of als digitaal leesbare pdf-uitgave. De mogelijkheden zijn eindeloos en voor de meeste eindgebruikers relatief eenvoudig toe te passen. Deze lijst zal de komende jaren alleen nog maar groeien door de mogelijkheden die mashups bieden. We noemden al het koppelen van geografische kaartmateriaal en het automatisch verzamelen van gelijksoortige informatie.

  • Consumeren 2.0 - Hoe vreemd het in eerste instantie ook moge klinken, maar het gebruiken, afspelen, lezen en gebruiken van content is op het nieuwe web is een zeer belangrijkste stap in het nieuwe kennis- en informatieproces. Toepassingen als Amazon en Bol.com houden voorkeuren van gebruikers bij. Adviezen als: ‘kopers van dit boek kochten ook” en “als in dit boek koopt bent u wellicht geïnteresseerd in” zijn gebaseerd op verfijnde gebruikersprofielen waarin surfgedrag en koopgedrag minitueus worden bijgehouden. Dezelfde profielen worden ook -bijvoorbeeld door Google- van alle activiteiten van gebruikers op het web bijgehouden: welke webpagina, hoe lang, welke zoekopdrachten, welke clicks, hoe laat etc. Met deze gebruikersinformatie worden zoekmachines gevoed zodat de zoekopdrachten van andere gebruikers effectiever kunnen afhandelen.

  • Publiceren 2.0 - Bloggen, microbloggen, het bijdragen aan een wiki, het uploaden van foto’s en video’s, presentaties, boeken. De mogelijkheden om te digitaal en schriftelijk publiceren zijn schier oneindig en erg eenvoudig. De eenvoud van het publiceren enerzijds en de massaliteit van het informatie aanbod anderzijds doet het publicatieproces in een web 2.0 van karakter veranderen. Het gaat niet zozeer meer om de vraag hoe te publiceren maar om de vraag hoe gevonden te worden. Bijvoorbeeld door RSS-feeds toe te voegen, speciale gadgets aan te bieden voor informatieontsluiting of door de inhoud voor zoekmachines te optimaliseren.

 

Web 2.0 portfolio voor informatie- en kennisprocessen

Video - Epic 2015 - De Informatierevolutie
 

Meer over Informatie, Internet en ICT